Svakodnevna Narodna nošnja
Narodna nošnja tijekom stoljeća je bila veoma slična u cijeloj regiji, ali opet je svako selo imalo neke svoje male posebnosti po čemu se razlikovala od drugih.
Muškarci su nosili na nogama opanke izrađene odozdo od sirove goveđe kože, a odozgo se nalazila oputa spletena u obliku debljeg špaga od ovčje bekine (kože). Oputa je bila bijela. Tada se nije moglo kupiti boje za tu svrhu, te se koristilo sitno prosijano pšenično brašno rastopljeno u vodi, a ponekad bi se za tu svrhu koristilo gašeno vapno razmućeno u vodi.
Opanke bi izrađivli posebni majstori zvani opančari, najčešće žene.
Za izradu opanaka postojao je posebi alat: drveni kalupi različite veličine, ovisno o veličini noge za koje su se opanci pravili, te posebna igla ručne izrade, zvana čavalduša, te daska po kojoj bi se određivala veličina opanaka (bilo ih je različitih veličina).
Kao uložak u opanke stavljali bi se obojci. Obojci su se pravili od debelog sukna nešto manji od samog opanka, a služili su da nogama bude toplije, jer je koža od koje su se pravili opanci bila prilično tanka, a uz to, da podloga opanka bude deblja i čvršća radi lakšeg hodanja.
Na nogama su se nosili još i terluci (buzavci). Terluci su bili opleteni od pređe izrađene od ovčje vune. Gornji dio terluka bio je izvezen svilenim nitima, a oni terluci koji su se nosili u svakidašnjoj upotrebi, nisu bili izvezeni svilom već običnom vunenom pređom.
Pored terluka, na nogama su se nosile još i bičve (čarape). Čarape su se plele ručno od vunene pređe, a dosezale su muškarcima skoro do koljena.
Gaće (hlače) za rad bile su napravljene od sukna, koje se tkalo. Prema struku su bile gaće široke, a ispod koljena su se naglo sužavale. Zato su se u narodu nazivale široke gaće. Od koljena prema stopalu s vanjskih strana bile su prorezane da bi se mogle skinuti, a ovaj prorez bi se spajao posebnim metalnim kukicama, koje je narod nazivao kljukci. Donje gaće se ranije nisu nosile, a ako ih je netko i imao bile su skrojene od lanenog ili nekog sličnog platna. Kape su bile male, crvene boje, u obliku polumjeseca, ukrašene posebnim svilenim nitima (resama) crne: boje. Niti su bile pričvšćene za stražnji dio dužine do 15 cm, tako da bi dosezale 1 do vrata. Kapa je bila dosta plitka da bi mogla stati na glavi, te je stoga imala na sebi neku podvezicu kojom bi se pričvrstila za glavu.
Pored male crvene kape, u prošlosti, a naročito za vrijeme turske vladavine poneki muškarci nosili su na glavi turban, kojeg su kod nas nazivali još i peškir, a bilo je i onih mladića koji su nosili i fes.
Peškir je bio izrađen od posebne svile (svečani) ih od posebno obrađene vunene pređe.
Ranije su poneki muškarci nosili kape tzv. šubare i polušubare, ali satkane od vune. Od polovine prošlog stoljeća počinju se nositi i kape zvane mice, koje su imale širim (šilt, štitnik) koje se dobrano i danas nose.
Košulja je bila sašivena od bijelog platna bez kolara (ovratnika). Platno za ove košulje bilo je od lanene ili pamučne tkanine. Ljeti se nosila slična odjeća kao i zimi. Kasnije su suknene hlače zamijenjene posebnom tanjom tkaninom koju su nazivali ragadin. Ragadin je sličio današnjem platnu od kojeg se šiju hlače zvane farmerke ili traperice. Bičve, čarape, terluci i opanci koji su se nosili svakodnevno (“svakidan”) bili su primitivnije izrade od misnih, o čemu će biti detaljnije opisano u odjeljku – Misna nošnja.
Potkošulja i donje gaće su se ranije nosile vrlo rijetko. Nosili su ih imućniji težaci. Pas su nosili također svakog dana kako mladići tako i odrasli, stariji ljudi.
Muška misna (svečana) odjeća
Hlače su se šivale od kvalitetnijeg sukna, i bile su kvalitetnije obrade. Već u drugoj polovini XIX. stoljeća sukno potiskuje platno, zvano ragadin ili plava čoja (čoha). Gaće (hlače) prema struku bile su šire, a od koljena prema stopalima su se sužavale. Donji dio sa strane je bio prorezan da se mogu lakše skidati. Prorez su povezivali posebnim željeznim kopčicama koje su se nazivali kljukci.
Oko struka se nosio pas. Pas je bio otkan od svile ili lijepo obrađene vunene pređe. Širina pasa iznosila je od 10 -15, cm a dužina ja dosezala i do 3 m, tako da bi se mogao omotati oko struka 3-4 puta.
Potkošulja se rijetko nosila. Košulja je bila šivena od bijelog platoa, na prsima ukrašena izvezenim čipkama, nije imala kolara (okovratnika). Kasnije, kad se počela nositi potkošulja bila je šivena od lanena ili pamučnog platna. Nazivali su je guća.
Đilet (prsluk) bio je šivan od posebne čoje (čohe), tamnosmeđe ili tamnoplave boje. Bio je ukrašen žutim svilenim i pozlaćenim nitima. Zakopčavao se nekim posebnim ukrašenim kuglicama, koje su se uvlačile na drugu stranu u posebno izrađenim i ukrašenim svilom rupama. Sav prednji dio đileta bio je ukrašen i kvaliteno izrađen od svile i srme. Postojali su posebni krojači, koji su bili dobro plaćeni za šivanje svečane muške odjeće.
Kumparan (koporan) bio je kratak, do struka, šiven od lijepo izrađenog sukna, ili čoje. Sprijeda je bio ukrašen svilenim nitima s posebnim pozlaćenim kopčama.
Često su kumparan nosili obučen samo na jednu ruku ili prebačen preko ramena.
Poneki muškarci, a naročito na raznim svečanostima, dernecima ili pazamim danom kad bi išli u Varuš(grad Imotski) za pašom su nosili kuburu i malu kratku sablju, a oni koji su pušili za pašom bi zadjeli lulu s velikim izrezbarenim kamišom.
Na nogama su nosili opanke napravljene od goveđe kože. Gornji dio opanaka opleten je nitima od ovčje bekine (kože). Opanke su bojali u bijelu boju. Na nogama su još nosile terluke. Gornji dio terluka bio je izvezen svilenim koncem raznih boja, čarape su bile opletene od prvoklasne ovčje vune.
